Panik Atak Belirtileri

Doktorlara başvuran kişiler panik atak belirtileri gösterdiklerinde korkudan neler olduğunu anlayamıyorlar. Doktorlar yaptıkları tetkiklerden yola çıkarak her hangi bir sağlık sorunu olmadığını söylese de bu kişiler buna inanmazlar. Bir daha başka hekime görünmek isterler. Bu yazıda panik atak nedir, neden olur, belirtileri nasıl ortaya çıkar, panik atak tedavisi için hangi yolları izleyeceğini öğrenebilirsin. Panik atak belirtileri ve tedavisi için, burada okuyacakların bir teşhis ve tedavi niteliği taşımaz. Ancak aklından çıkarmaman gereken nokta eğer bu teşhisi almış ve tedavi için bir başlangıç yapmışsan, ilaç tedavisinin yanında mutlaka bir psikologla görüşmelisin. 

Panik Atak Nedir ? 

Panik atak geçiren kişler yoğun korku ve endişe içindedirler. Başına çok kötü bir şey geleceğine inanırlar.  O kişi için her şeyin sonu gelmiş gibidir.  Öleceğininden ya da kalp krizi geçireceğinden korkmaktadır. Kişi büyük bir endişe bozukluğu ile psikolojik travma geçirdiğini kabullenemez. Durumunun çok ciddi olduğuna ve fiziksel bir rahatsızlık geçirdiğine inandıklarından çeşitli tahlililer yaptırma ihtiyacı hisseder. Bu yüzden panik atak tedavisi için doktor doktor gezerler. Ancak uzun zaman gerçek panik atak tedavisini bulamazlar. Panik atağın psikolojik bir rahatsızlık olduğunu kabul edene kadar devam ederler. En sonunda psikolojik yardım için psikologlara başvururlar. Her hangi bir fiziksel rahatsızlığın olmadığını öğren. Eğer öyle ise  bu rahatsızlıktan nasıl kurtulacağını bu aşağıda okuyabilirsin.

Kriz Aniden Ortaya Çıkar 

Yaşayan bilir, gerçek bir tehlike ve belirgin bir sebep yokken, çok ciddi kriz başlar. Aniden ortaya çıkar ve dakikalar sürer. Kalbi öyle hızlı atar ki, sanırsın o kalp krizi geçiriyor. Panik atak geçiren kişiler, çok yoğun korku içinde kontrolünü kaybediyormuş, ölüyor ve kalp krizi geçiriyormuşçasına ızdırap çeker. Kriz geçer, her şey normale döner. Ancak kişi tekrar olacağı korkusundan bir türlü kurtulamaz. Panik atak geçireceği beklentisi ile hareket ettiğinden yaşamı felce uğrar. Aşağıda okuyacaksınız, ne tür kaçış yollarına başvurduklarını.

Panik Atak Belirtileri Nelerdir ?

Panik atak belirtileri en kısa ve öz tabiri ile ani olarak ortaya çıkan endişe – kaygı nöbetidir. Bu korku endişe bozukluğu ve kaygı durumu kişinin vücudunda bazı fiziksel belirtilerle kendini gösterir. Kişi yoğun bir korku ve rahatsızlık duyar. Panik atak geçiren bir kişi yaşadığı duruma anlam veremez. Bu kişiler çok rahat ettikleri bir ortamda bulunduklarında bile birden panik atak yaşayabilmektedirler.

En Yaygın Belirtiler

Panik Atak belirtileri, bedensel ve zihinsel belirtiler yanında kaçınma tepkilerini de içerir.  Atak geçireceği beklentisi ile sürekli endişeli olduklarından bir şekilde yine atak olur. Gel sırasıyla bu belirtilere göz atalım.

Bedensel Belirtiler

Panik Atak Belirtileri bedende gerçekten yaşanır. Ancak durumun farklı yorumlanması, duyumların olduğundan abartılı algılanmasına ve yaşanmasına sebep olur. Kişi bedenindeki belirtilere odaklanır ve bunları olumsuz değerlendirir. Kalbindeki hafif bir çarpıntıyı ‘eyvah kalp krizi geçiriyorum ben’ diyerek paniklerler. Bedensel belirtiler, vücudumuzun kaçmaya, savaşmaya ve saklanmaya karşı geliştirdiği önlemlerdir. Kalbin hızlı atması, göğüsün sıkışma hissi solunum için duyumsanır. Zihnin tehlike ve tehdit algısı sonucunda  kaçıp savaşabilmeyi tetikler.

Zihinsel Belirtiler

Zihinsel belirtiler fiziksel belirtilere ve algılara yüklediğimiz yanlış yorum ve inançlardır. Yukarda söz ettiğim gibi, kalp atışı artmışsa bunu ‘ben ölüyorum galiba’ diye yorumlar. Belirtilerin yanlış yorumlanması fiziksel belirtilerin artmasına veya tekrar yaşanmasına neden olur. Düşünceler ve inançlar ölüm korkusunu tetikler. Bu korku ise otomatik ve istemsiz bir şekilde bedensel belirtileri ateşler. Düşünce, duygu ve davranış döngüsü her defasında tekrarlanır. Panik bozukluğu olan, panik atak geçiren birisi bu döngüyü öğrenip tersine çevirebilir. Yazının devamında atakları nasıl önleneceğini okuyabilirsin.

Kaçınma Belirtileri

Paniğe yakalanmışsan, artık kurtuluşunun olmadığına inanmaya başlarsın. Zira uzun süredir bu durum ceryan etmektedir. Tekrar nöbet geçiririm endişesiyle günlük yaşantından, güvenlik çemberinden, rutininden uzaklaşmamaya çalışırsın. Yapman gereken şeyleri erteler, kaçınır ve bir türlü yapamazsın. Şehirler arası yola gitmek istersin gidemezsin. Böylece yapmak istediğin, yapman gereken şeyleri gerçekleştiremezsin.  Tekrar panik atak geçireceğim düşüncesiyle kaçındığın her şey, senin için artık zamanla fobi olur. Uçak fobisi, yalnız seyahat etme fobisi, hastane fobisi vb. gibi. Bak aşağıdaki resimde hangilerinden kaçınıyorsun? Ne demek istediğimi burası çok iyi anlatıyor.

Tekrar Panik Atak Geçireceğim Beklentisi Endişe Yaratır

Panik geçireceğim beklentisi endişe yaratır.  Tekrar panik atak yaşar mıyım diye genel kötümser düşüncelerle boğulursun. Bu düşünceler olumsuz duygu hissetmene neden olur. Nöbetleri tekrar geçirirsem diye endişelenirsin. Sık sık bedeninde olumsuz bir işaret var mı diye dikkat kesilirsin. En küçük belirti, mesela en küçük bir kalp çarpınısı bile  kaygılanmana neden olur. Vücutunu aşırı dinlersin. Bu yüzden sürekli endişeli, huzursuz, gergin ve öfkeli hissedersin. Bu iç huzursuzluk yaratır. Genel bir tetikte olma hali yaşarsın. Bütün bunlar kaygı bozukluğu ve depresyona neden olabilir.

Hangi Kişilik Tipleri Daha Yatkın Oluyor? 

Bazı kişilik tipleri kaygı bozukluklarına daha yatkındır. Erken çocukluk yıllarında oluşan bu kişilik tipleri paniklemede etken oluyor. Mesela mükemmeliyetçi bir anne-babayla büyümüşsen, sen de aşırı mükemmeliyetçi olursun. Mükemmeliyetçi kişiler sürekli kontrollüdürler.  En küçük bir kontrol kaybı panik yaşamasına sebep olabilir. Bedenindeki belirtilere aşırı odaklanır, ‘eyvah başım dönüyor bayılıyor muyum ne?’ dersin.   Aşağıdaki görseldeki kişilik tiplerine bir bak. Senin de kişilik yapın panik atak rahatsızlığına yakalanmanda etkili olabilir.

Çözümlenmemiş Travmalar Panik Yaratır

Duygular çoğu şeyi bize anlatırlar. Eğer sen yaşamın boyunca duygularını hissetme ve yansıtmada sorunlar yaşamışsan, bu duygular kaygı bozukluğu geçirmene neden olabilir. Panik bozukluk altta yatan, çözümlenmemiş duyguların dışa vurumu olabilir. Mesela, çocukluğunda ihmal ve istismara uğramışsan, ki umarım böyle bir şey yaşamışsındır. Ancak, panik yaşıyorsan, kuvvetle muhtemel çocukluk travmaların vardır. Kimse geçmiş travmalarını kendi kendine halledemiyor. Ne var ki bazı kişler daha az travmatize oluyor. Aynı travma sende ve bende aynı etkiyi yaratmıyor.

Çekingen ve kaçınganlık gösteren kişiler hassastırlar. Daha kolay travmatize olurlar. Sürekli başkalarını düşünen, hep birilerine hora geçmeye çalışıyorsan, sen de panik bozukluk yaşayabilirsin. Kimliğini kişiliğini nasıl değiştirebileceğini öğrenmelisin. Psikolog desteği alarak, Emdr, hipnoz terapisi ve duygu odaklı terapi ile geçmiş travmaların etkisinden kurtulabilirsin.

Panik Atak Tedavisi

Panik atak bugün çok kolay tedavi edilebilen psikolojik bir rahatsızlıktır. Doğru uzmana başvur, tedavi seçeneklerini iyi değerlendir. Psikiyatrist desteği ile panik nöbetlerini önleyen ilaçlara başlayabilirsin. İlaç tedavisi ilk seçenek. Hemen sonuç verir. Ne varki ilaç tedavisi ile çoğu kişi  kalıcı bir şekilde iyileşmiyor.  İlacı bırakanlar tekrar panik yaşayabiliyorlar. Uzmanlar, ilaç tedavisine mutlaka terapiyi de eklemeyi öneriyorlar.

Araştırmalar, panikten kurtulmanın, psikolog, psikolojik danışman ve psikiyatri uzmanı ile yürütülen konuşma terapisinin(Psikoterapi) etkili olduğunu ortaya koymuştur. Antidepresan ile birlikte panik atak hastalığı terapiyle kontrol altına alınabilmektedir.

Hangi Terapi Yöntemleri İşe Yarar? 

Bilişsel davranışçı terapide (BDT)  panik yaşayan kişi, panik bozukluk hakkındaki yanlış inanç ve düşüncelerini nasıl değiştireceğini öğrenir. Esasında belirtiler yaşamda kalmak için ortaya çıkıyor. Bu terapi yöntemiyle kişi, panik bozukluğun belirtileri hakkındaki yanlış bilgi ve inanışlarını fark eder. Düşünce ve inançları nasıl düzeltebileceğini öğrenir.  Belirtilerle korkmadan nasıl baş edebileceğini öğrenir. Düşünceler duyguları, duygular davranışları ateşler. Olumsuz düşünceler, olumsuz duyguları ortaya çıkarır. Negatif düşüncelerin çarpıklığını farkedip, daha gerçekçi düşünmeyi başarınca, panikten kurtulunuyor.

Panik Atak Tedavisinde EMDR Terapisi 

Yukarda anlattım. Çocukluk travmalarının panik yaşamada etkisinin olduğunu kabul ediyoruz. Yaşamın boyunca tecrübe ettiğin bütün travmalar, acı anılar EMDR terapisi ile silinebiliyor. EMDR terapisi, travma anının yeniden deneyimlenerek bütün duyguların serbest kalmasını sağlayan bir tekniktir. Göz hareketleri ile yeniden işleme ve yapılandırmadır. ‘Eye movement desensitization and reprocessing’,  (EMDR) baş harfleri ile anılır. EMDR hakkında daha fazlası için oku.

EMDR Terapisine Örnek

Yaşı 29 olan bir danışanın, asansöre binmek, otobüsle seyahat etmek, uçağa binmek korkuları vardı. Ne zaman bu durumlarla karşılaşsa panik geçirmektedir. Panik atak geçirmemek için bu eylemlerden uzak durmaktadır. Seansların 4. sünde bu kişiye EMDR terapisi uyguladım. Altta yatan korkusu, durum hakkındaki tanımlaması ve beden duyumlarına odaklandık. Bu terapide beden, zihin ve duygular geçmişteki travmatik yaşam deneyimlerini hatırlatır. Bu kişi 10 yaşında karanlık odaya kapatılmıştı. Ancak bu ilk değildi. Giderek 3 yaşında kuyuya düştüğü anıya eriştik. Abla ve abisinin arkasından bahçelerde gezerken bir anda otlarla örtülü kuyuya düşmüştü. Karanlık, nemli ve kokusu keskindi. Orada uzun süre kurtarılmayı beklemişti. EMDR terapi teknikleri ile bu anıyı işlemledik. Zihninde tekrar tekrar oraya dair bütün duyguları, beden duyumlarını yeniden yaşadı. Sonunda bu anı nötürlenmişti. Danışanın panik atağı geçmişti. Kendini iyi hissediyordu.

Duygu Odaklı Terapi (DOT) ile Panik Atak Tedavisi

Bir kadın danışan, yoğun anksiyete ve panik bozukluk için bana başvurmuştu. Anksiyete ve panik insanda depresyon da yaratıyor. Uzun yıllar ilaç tedavisi almıştı. Ancak ataklarından ve depresyonundan bir türlü kurtulamamıştı. Bu kişi ile Leslie Greenberg’ in geliştirdiği Duygu Odaklı Terapiye başvurduk. Bu terapide kişinin ailesi ile çözümlenmemiş duyguları çalışılır. Annesi aşı kontrolcü ve cezalandırıcı yetiştirmişti. Bir keresinde annesinin aldığı ayakkabı ayağına çok küçük gelse de annesi onu öylece okula gitmeye mecbur etmişti. Bu ve buna benzer bir çok tutum karşısında annesinin ona hissettirdiği duygulara eriştik. Seanslarda annesi ile role playing, karşısındaymış gibi iletişim kurdurdum. Ona bütün birincil duygularını açığa çıkardığında giderek kendini daha iyi hissetmeye başladı. Duygu odaklı terapi ile ilgili bir yazımızda daha detaylı okuyabilirsin.

Panik Atak Tedavisinde Psikoterapi Desteği İyileşmeyi Hızlandırıyor

Panik ataktan yıllarca çekmiş ve hala iyileşememiş olabilirsin.  Psikoterapi (konuşma terapisi), psiko-eğitim ve seanslarda bir takım uygulamalarla iyileşebilirsin. Ben panik atak tedavisinde çoğunlukla bilişsel-davranışçı terapi (BDT), duygu odaklı terapi (DOT), EMDR terapi ve hipnoz kullanıyorum. Bunları yukarda anlattım.

Panik Atak Tedavisi İçin Uzman Yardımı Alın

Panik atak belirtileri ile hastanelere bir çok insan başvurur. Çoğu kişi panik atak nedir, panik atak belirtileri nedir, panik atak tedavisi mümkün mü bilemez. Sen bu yazıyı okudun ve biliyorsun. İyileşmen için psikolog, psikolojik danışman, psikoterapist ve psikiyatriste başvur.

Antalya Psikoloji sitesindeki panik atakla ilgili diğer makaleleri okuyabilir, panik atak videolarını izleyebilirsiniz. Panik atak nasıl geçer diye düşünme, psikolojik yardım almaktan çekinme. Hemen en yakın uzmanı ara, panik atak tedavisi için bir başlangıç yap.

©2017 Klinik Psikolog-Psikoterapist, Ali Bıçak, Tüm Hakları Gizlidir.

Antalya Psikoloji içeriğini sürekli yeniler, yeni içerikler üretmeye devam eder.